💃🕺 ગુજરાતના લોકનૃત્યો | Folk dances of Gujarat

ગુજરાતના લોકનૃત્યો 💃🕺 Folk dances of Gujarat

*(૧) જાગ નૃત્ય*
--> જવારાને બાજોઠ પર રાખી માથે મૂકીને જનોઈ, શ્રીમંત કે નવરાત્રી પ્રસંગે કરવામાં આવતું નૃત્ય.

*(૨) મેરાયો નૃત્ય*
--> બનાસકાંઠાના ઠાકોરોનું લોકનૃત્ય છે.

*(૩) રૂમાલ નૃત્ય*
--> મહેસાણા જીલ્લાના ઠાકોર હોળી તથા મેળાના પ્રસંગે હાથમાં રૂમાલ લઈને નૃત્ય કરે છે.

*(૪) ચારખી નૃત્ય*
--> પોરબંદર મેર જાતીના લોકોનું નૃત્ય છે.

*(૫) ડુંગરદેવ નૃત્ય*
--> ડાંગના આદીવાસીઓનું લોકનૃત્ય છે.

*(૬) ગોફ ગુંથન રાસ*
--> સૌરાષ્ટ્રના કોળી અને કણબીઓનું નૃત્ય જેમાં નૃત્ય સાથે રંગીન દોરીની મનોહર ગુંથણી ભરાય છે અને ઉકેલાય છે.

*(૭) રાસડા*
--> ધાર્મિક અને સામાજિક પ્રસંગોમાં સૌરાષ્ટ્રના પુરુષો દ્વારા કરાતું નૃત્ય.

*(૮) દાંડીયા રાસ*
--> સૌરાષ્ટ્રના પુરુષો અને ખાસ કરીને મેર પુરુષોનું નૃત્ય.

*(૯) સૌરાષ્ટ્રનું ટિપ્પણી નૃત્ય*
--> ચોરવાડની કોળી બહેનોનું શ્રમહારી નૃત્ય, તેમજ ખારવણ બહેનોનું નૃત્ય.

*(૧૦) ગરબો*
--> નવરાત્રી દરમિયાન માતાજીની ઉપાસના માટે સ્ત્રીઓ દ્વારા થતું નૃત્યગાન, સંઘ નૃત્ય, કોઈકવાર પુરુષો જોડાય છે.

*(૧૧) ગરબી*
--> ગરબી માટે ભાગે પુરુષો દ્વારા થતું સંઘ નૃત્ય છે.

*(૧૨) હીંચ નૃત્ય*
--> ભાલ પ્રદેશ અને કાઠીયાવાડમાં ગાગર હીંચ નૃત્ય પ્રચલલત છે.
--> લગ્ન પ્રસંગે ઢોલને તાલે હીંચ નૃત્ય થાય છે.
--> હાથમાં થાળી કે ઘડો લઈને પણ હીંચ નૃત્ય કરવામાં આવે છે.

*(૧૩) પઢારોનું મંજીરા નૃત્ય*
--> ભાલ-નળકાંઠાના પઢારો દ્વારા મંજીરાના સુભગ તાલમેળ સાથે કરાતું સંઘનૃત્ય.

*(૧૪) ભરવાડોના ડોકા અને હુડા રાસ*
--> સૌરાષ્ટ્રના ભરવાડો હાથમાં પરોણા કે પરોણીઓ લઈને ડોક રાસ કરે જ્યારે હુડા રાસમાં ભરવાડ અને ભરવાડણો ઢોલના તાલે સામસામા હાથના તાલ અને પગના ઠેકા વડે સંઘ્ નૃત્ય કરે છે.

*(૧૫) ઠાગા નૃત્ય*
--> ઉત્તર ગુજરાતના ઠાકોરોનું ખાસ કરીને હોળીના તહેવાર નિમીતે હાથમાં ધોકા અને તલવારો લઈને કરવામાં આવતું નૃત્ય.

*(૧૬) વણઝારાનું હોળી નૃત્ય*
--> ગુજરાતમાં વસતા મારવાડીઓ હોળી વખતે પુરુષના ખભે મોટું મૃદંગ મૂકીને વગાડે છે અને સ્ત્રીઓ હાથમાં રૂમાલ લઈને નૃત્ય કરે છે.

*(૧૭) ઢોલો રાણો*
--> ગોહેલવાડ પંથકના કોળીઓ પાક ખળામાં આવે ત્યારે આ નૃત્ય કરે છે.

*(૧૮) મરચી નૃત્ય*
--> લગ્ન પ્રસંગે તુરી સમાજની બહેનો તાળી પાડયા વગર, હાથના અંગે ચેષ્ટ્ટાઓ દ્વારા નૃત્ય કરે છે.

*(૧૯) સીદીઓનું ધમાલ નૃત્ય*
--> મૂળ આફીકાની પણ ગુજરાતમાં સ્થાયી થયેલ મુસ્લિમ સીદી લોકો આ નૃત્ય કરે છે મુશીરા (મોટો ઢોલ), ધમાલ (નાની ઢોલકી) અને સ્ત્રીઓનાં વાંજિત્રો ‘માયમી સરાં’ સાથે આ નૃત્ય કરવામાં આવે છે.

*(૨૦) વણઝારાનું બેડાં નૃત્ય*
--> વણઝારી બહેનો માથે સાત-સાત બેડાં લઈને નૃત્ય કરે છે.

*(૨૧) હાલી નૃત્ય*
--> સુરત જીલ્લાના આદીવાસીઓનું લોકનૃત્ય છે.

*(૨૨) ઘેરીયા નૃત્ય*
--> દક્ષીણ ગુજરાતના આદીવાસીઓનું લોકનૃત્ય છે.

*(૨૩) પંચમહાલના ભીલોનું યુદ્ધ નૃત્ય*
--> પંચમહાલના ભીલ જાતીના આદીવાસીઓનું તીરકાંમઠાં, ભાલા વગેરે હથીયારો સાથે રાખી ચિચિયારીપાડીને નૃત્ય કરે છે.

*(૨૪) હળપતીઓનું તૂર-નૃત્ય*
--> દક્ષીણ ગુજરાતના હળપતી આદીવાસીઓ લગ્ન કે હોળીના ઉત્સવ પ્રસંગે સાથે લાકડીના દંડીકા વડે કાંસાની થાળી વગાડીને નૃત્ય કરે છે.

*(૨૫) માંડવા નૃત્ય*
--> વડોદરા જીલ્લાના તડવી આદીવાસીઓનું લોકનૃત્ય છે.

*(૨૬) આદીવાસીઓનું તલવાર નૃત્ય*
--> દાહોદ વિસ્તારના આદીવાસી પુરુષો માથે ધોળો ફેંટો બાંધી, શરીરે કાળા કબજા પહેરી, બુકાની બાંધી તલવાર લઈને નૃત્ય કરે છે.

*(૨૭) શિકાર નૃત્ય*
--> ધરમપુર વિસ્તારના આદીવાસીઓ તીરકામઠું અને ભાલા લઈને શિકારે જતા હોય તેમ દેકારા-પડકારા કરીને શિકાર-નૃત્ય કરે છે.

*(૨૮) ડાંગ જિલ્લાના આદીવાસીઓનું ‘ચાળો’ નૃત્ય*
--> ડાંગ જિલ્લાના આદીવાસીઓનું ડાંગી નૃત્ય ‘ચાળો’ તરીકે ઓળખાય છે.

*(૨૯) આલેણી-હાલેણી નૃત્ય*
--> વડોદરા જિલ્લાના તડવી જાતીના આદીવાસી કન્યાઓનું ઋતુ નૃત્ય છે.

*🙏આ માહિતી તમારા બધા ગ્રૂપમાં શેર કરજો🙏*